Ở Rể (Chuế Tế)
Chương 17: Quyển 1 Nhiếp Vân Trúc
Sau Trung thu, thời tiết ở thành Giang Ninh nắng ráo được hai ngày rồi chuyển sang âm u, trên đường phố gió thu se lạnh cuốn lá vàng khiến cho thành thị náo động thêm phần hiu quạnh.
Đương nhiên, trong con mắt của phần lớn người dân thành thị vẫn là cái dáng vẻ thường ngày. Mùa thu vốn là như vậy, nước sông vẫn một màu xanh ấy, thuyền hoa vẫn là như cũ, vẫn tiếng thuyền chèo khuấy nước, tiếng liễu rủ lao xao, gió cuốn lá rụng lên rồi lại thả xuống sông, theo sóng nước dập dềnh mà trôi về phương xa. Đường phố người ngựa lại qua, áo xanh, kiệu nhỏ, muôn vẻ những người buôn bán dạo. Đường to ngõ hẹp, thềm đá dài dài, cầu gỗ xíu xiu bắc qua dòng nước chầm chậm trôi. Trên bờ thềm đá, vẫn thiếu nữ đang ngồi giặt áo, vẫn cảnh chuyện phiếm nói cười, trà lầu yến tiệc, tửu quán thơm hương.
Đại đa số mọi người vẫn hối hả bận rộn vì sinh nhai, hiển nhiên đó là một phần không thể thiếu của cuộc sống. Nhưng nếu tới nhàn đình, hay ngồi trà quán, hay ở quán cóc ven đường mà vô tình nhắc tới những lời đồn thú vị gần đây, chắc chắn không thể thiếu được chuyện đêm Trung thu mấy ngày trước. Mà trong đó, được nhắc tới nhiều nhất lại chính là xuất xứ của bài Thủy Điệu ca đầu cùng chuyện lý học đại gia Khang Hiền tức giận mắng mọi người trong hội thơ Chỉ Thủy.
Một vở kịch phải có mở có kết, có nguyên nhân bắt đầu để diễn biến dẫn tới kết thúc, tình tiết và diễn biến phải khiến người xem cảm thấy phù hợp và ngóng trông. Thơ cũng vậy,nếu chỉ là vần thơ thể hiện chí ở bốn phương của một vị tài tử nào đó thì mọi người cũng nghe đã mòn, nhưng nếu trong thơ còn có giai nhân, thơ sẽ được tăng thêm mấy phần hấp dẫn, mà bài Thủy Điệu ca đầu này lại hội đủ những điều kiện như vậy. Mọi người yêu thơ, nhưng cũng thích những sự tích như thế. Mấy ngày qua, từ thanh lâu, tửu quán tới bàn trà, khi các cô nương xuất hiện, không thể không thiếu khúc “Mấy lúc có trăng thanh?” cùng những lời bình về những điểm diệu kỳ trong bài thơ.
Tin tức về tác giả của bài thơ đến nay vẫn còn trong suy đoán, chưa có nguồn tin nào đáng tin cậy được truyền bá.
Tô phủ, Ninh Nghị, Ninh Lập Hằng, người đi rể ở Tô phủ.
Mấy câu răn dạy của Khang Hiền trong hội thơ Chỉ Thủy đã khẳng định Thủy Điệu ca đầu là kiệt tác, nhưng trong lòng người dân vẫn còn nghi hoặc: vậy sao trước đây danh tiếng của y không có, sao phải đi ở rể trong một nhà thương nhân. Và quan trọng nhất là: bài ca này của y liệu có phải là mua được hay đạo văn từ đâu đó không?! Đây chính là sự tình được các nhà bàn luận quan tâm nhất.
Lời gièm pha nhiều hơn so với khen ngợi, khuynh hướng trong lòng mọi người thường là như vậy. Lời đồn văn nhân đi mua thơ đổi lấy danh tiếng không phải là không có, khi nhắc đến mọi người đều có chiều hướng suy đoán như vậy. Dù sao đi chăng nữa, thân phận của người ở rể vốn thấp kém, thậm chí có thể nói là không có cốt khí, không biết nhục nhã, từ bỏ tổ tông. Những người có chút ngạo khí đều không làm như vậy.
Nhưng mấy ngày này cũng có giả thuyết nói: Nhị tiểu thư Đàn Nhi của Tô phủ thiên tư quốc sắc, ôn nhu phóng khoáng, Ninh Nghị vừa gặp đã thương, bởi tương tư sâu nặng mà cam nguyện ở rể. Nhưng trong thời đại trọng nam này, người tin tưởng câu chuyện này đã ít lại càng ít. Trong cái xã hội chơi gái thành phong trào, phụ nữ chỉ là hàng hóa, một nữ nhân đạt được tới mức độ này ai có thể tin tưởng?! Lui lại một bước mà nói: kể cả có người tin tưởng, nhưng nếu người kia vô tài bất học thì chẳng nói làm gì, đằng này lại có thực tài mà vẫn chịu đi ở rể, vậy thật là một chuyện đáng để cho trời giận người chê, uổng cho một thân nam nhi, uổng cho công đọc sách thánh hiền, thậm chí là uổng cho kiếp làm người.
Ở thời đại này, mọi người vẫn thích dạng chuyện: nam nhân kim bảng đề danh, vinh quy về cưới nữ tử. Chuyện vì một nữ nhân mà vứt bỏ tương lai như vậy thật khiến mọi người không thể chấp nhận được.
Bởi vậy, mấy ngày gần đây, suy đoán của mọi người thường thiên về mặt trái của nó, trong đó ở rể chính là nguyên nhân. Đương nhiên bây giờ còn chưa xuất hiện kết luận. Sau khi suy đoán xong, tâm lý mọi người vẫn giữ lòng hiếu kỳ đợi tin tức mới. Còn về chất lượng bài Thủy Điệu ca đầu cùng tài hoa của tác giả, mọi người vẫn tiếp tục kinh thán, độ nóng của nó vẫn tăng hàng ngày: trong mấy ngày qua, những từ ca ngợi nó vẫn không ngừng phát triển. Trong đợt đấu thơ Trung thu lần này, danh tiếng cùng lời phẩm bình về nó vượt xa những bài còn lại, tình huống này đã nhiều năm chưa từng xuất hiện.
Nơi náo nhiệt nhất sông Tần Hoài là miếu Phu Tử - khu vực trường thi thơ, cùng với các quán thanh lâu bên bờ sông đối diện. Lúc này mới qua buổi trưa, những chỗ này vẫn chưa mở rộng cửa nhưng mọi người cũng đã thức dậy rời giường. Đi dạo ở dưới phố đã có thể thấy một vài cô nương trên lầu hoặc một mình tựa cửa, hoặc đang chuyện phiếm chơi đùa, từ trong tường viện mơ hồ truyền ra tiếng sáo trúc thoang thoảng.
Những tiếng nhạc này phát ra do những cô nương đã học nhạc lý vài năm đang luyện tập, các tiểu cô nương này được thanh lâu an bài theo sư phụ học tập một cầm khúc. Lúc này, trong nội viện của Kim Phong lâu, khóa học dạy đàn đã sắp kết thúc, mấy cô bé vẫn còn đang chăm chú biểu diễn khúc nhạc vừa được truyền thụ, vị nữ sư phụ váy vải, trâm cài trên tóc, y phục mộc mạc đang ngồi ở trước cái bàn nhỏ, nghiêng cằm nghe đàn.
Nàng ước chừng hai mươi tuổi, tuy ăn mặc mộc mạc không sánh được với những mầu sắc rực rỡ của gái thanh lâu, nhưng diện mạo của nàng cực kỳ xuất chúng: khuôn mặt trái xoan thanh nhã, đôi mi thanh tú, khí chất thanh thoát. Nàng ngồi đó lặng lẽ nghe đàn, thân ảnh làm cho người ngắm cảm giác như đang ngắm bức tranh thủy mặc, so với những bé gái học đàn ở dưới thì xuất chúng vượt hơn nhiều lắm.
Dựa theo qui trình thường ngày, đợi cho khúc nhạc được đàn xong nàng sẽ chỉ điểm thêm một lần cuối. Buổi học hôm nay cũng chỉ tới đây, nhưng ngay khi lúc nàng đang chuẩn bị thu dọn đồ, mấy bé gái ngồi dưới nhìn nhau vài lần, rồi một bé cười nói:
- Vân Trúc tỷ, Vân Trúc tỷ, tỷ có thể dạy chúng em hát bài Thủy Điệu ca đầu được không?
- Gì cơ? Thủy Điệu ca đầu..
Cô gái được gọi là Vân Trúc hơi ngẩn người rồi nhướn mắt nhìn các nàng phía dưới một lượt, không rõ vì sao các nàng lại muốn học bài ca vừa được cô bé nhắc tới.
- Mấy hôm vừa rồi khách nhân đều thích nghe bài này..
- Chính là bài trong đêm trung thu..
- Chúng em cũng rất thích.
Cô gái nghe tới đó mới hiểu:
- Trung thu? Lần trung thu này có ra được một bài thơ hay sao?
- A? Vân Trúc tỷ, tỷ còn chưa biết sao?
- Dạo này có việc nên tỷ không để ý tới trung thu..
Cô gái mỉm cười, chỉ là ẩn dưới nụ cười này có chút mệt mỏi. Nhưng e rằng mấy nữ hài tử trước mắt này chưa thể nhìn ra được.
Tiếp theo mấy cô bé ríu rít lấy ra quyển sách có chép bài Thủy Điệu ca đầu, cô gái ngồi đó mấp máy môi đọc từng câu từng chữ, nàng thực sự nhận ra chỗ hay của bài thơ này. Chỉ một chốc lát sau, thần tình của nàng trở nên chăm chú, trong lúc đó mấy nữ hài tử ở dưới bắt đầu kể lai lịch của bài thơ đêm đó.
- Đáng tiếc người kia lại tới nhà người ta ở rể.
- Đúng vậy, là một người ở rể..
- Bây giờ mọi người đều nói bài ca này là do mua mà có..
- Nhưng lời ca thực sự rất hay nha..
“Mấy lúc có trăng thanh?
Cất chén hỏi trời xanh:”
Líu líu lo lo, các cô bé ngồi ở dưới mỗi người một lời kể lại lai lịch cùng bối cảnh, rồi xướng lên lời bài hát. Tuy âm luật của các cô bé mới dừng ở mức đang học, nhưng do các đàn chị trong Kim Phong lâu ngày nào cũng xướng bài này nên hát nó không khó. Sự thực là trong lâu cũng đã có khúc phổ dành cho bài Thủy Điệu ca đầu này, các cô bé đã học các phép gảy, tự mình cũng có thể đàn, nhưng nếu được người dạy dỗ thì mới là tuyệt nhất.
“Người ở rể ư..”
Sau khi Vân Trúc xem xong, nghe mọi người giảng giải xong mới cười nói:
- Nói như vậy, Thủy Điệu ca đầu này hẳn là các em đều đã thuộc?
- Chúng em cũng đã gảy theo, nhưng có những chỗ đàn không hay..
- Ừm, khúc nhạc học xong mới gảy được, Thủy Điệu ca đầu này có một số điểm đặc biệt, khi hát nó lên cũng có thể biến hóa đơn giản mẫy chỗ, ta sẽ dẫn các em biểu diễn một lần, rồi mới giảng giải..
Nghe vậy, các cô bé lại trở về ngồi trước đàn, Vân Trúc nhìn quanh một vòng, ngón tay án lên dây dao cầm, khuôn trăng nở nụ cười nhẹ nhàng u nhã như sương như khói, rồi đầu ngón tay khẽ gảy một cái.
- Mấy lúc có trăng thanh?
Tiếng đàn khắp nơi vang lên trong phòng, đồng diễn nhiều người là việc mà phần lớn mọi người chưa quen thuộc, đáng lẽ phải hỗn loạn, nhưng nhờ có tiếng đàn ưu mỹ ổn định nhất dẫn dắt mà dàn nhạc đã thành giai điệu, tuy to nhỏ khác nhau nhưng ý cảnh mỗi tiếng đàn vẫn hoàn toàn đồng hóa với các tiếng nhạc còn lại. Tiếp theo, chất giọng ngọt ngào dẫn xướng mọi người cũng vang lên, nếu lúc này có người tinh nghề tới chơi, hẳn sẽ nhận thấy đạo nhạc cũng chất giọng này xuất sắc hơn so với tuyệt đại đa số các cô gái trong Kim Phong lâu nhiều lắm, thậm chí so với người đứng đầu Kim Phong lâu bây giờ là Nguyên Cẩm Nhi cũng không thua kém chút nào.
Chất giọng của Nguyên Cẩm Nhi đi theo hướng nhẹ nhàng hoạt bát linh hoạt, còn chất giọng này lại như êm đềm như dòng nước chảy xuôi khiến tâm hồn người nghe thanh thản lắng đọng. Sau khi tiếng đàn vang lên, một vài cô nương ở xung quanh cũng hướng về, từ xa xa mà nghe nhạc. Đến lúc khúc ca kết thúc mới có ai đó thốt lên:
- Là Vân Trúc tỷ..
- Giọng ca của Vân Trúc tỷ vẫn hay như ngày nào..
Hoặc bội phục hoặc đố kỵ. Không bao lâu, buổi học kết thúc, các cô bé vẫn tự mình luyện tập. Cô gái áo quần mộc mạc cầm túi nhỏ bước ra khỏi phòng, xuyên qua hành lang, chào hỏi qua loa cùng mấy người quen cũ rồi tới phòng ma ma nhận phí giảng bài. Trên đường rời đi, nàng gặp Nguyên Cẩm Nhi ở hành lang ngoài.
- Vân Trúc tỷ.
- Cẩm Nhi muội muội.
- Mới vừa rồi muội ở trên lầu nghe được Vân Trúc tỷ hát. Quả thật là bài Thủy Điệu ca đầu này phải do Vân Trúc tỷ hát mới hay, Cẩm Nhi vẫn cảm thấy mình không đồng điệu, hát lên nghe cũng chưa đạt.
Nguyên Cẩm Nhi năm nay mười bảy tuổi, tính tình lanh lẹ hoạt bát, hai bên hàn huyên vài câu rồi nàng mới thu lại nụ cười sán lạn, nhẹ giọng hỏi:
- Vân Trúc tỷ, Hồ Đào muội muội thế nào rồi?
- Mấy ngày nay đã khỏe hơn rồi, chắc mất thêm mấy ngày nữa bệnh tình mới khỏi hẳn.
- Vậy cũng tốt..
Nguyên Cẩm Nhi gật gật đầu, nhìn quanh thấy không có người, nàng mới lấy từ trên người ra một gói nhỏ:
- Vân Trúc tỷ, em biết tính tình của tỷ, nhưng Hồ Đào muội muội không ngờ phát bệnh, hẳn là cần gấp. Ở đây có chút tiền mong được tỷ tỷ thu nhận, lúc trước tỷ tỷ chiếu cố cho Cẩm Nhi, trong lòng Cẩm Nhi vẫn nhớ..
Nàng muốn đưa túi tiền nhỏ đặt vào tay đối phương, nhưng Vân Trúc từ chối. Tuy rằng rất cảm động, nhưng cuối cùng nàng vẫn không nhận lấy.
- Bệnh tình của Hồ Đào đúng là đã tốt lên rồi, nếu không tỷ tỷ nhất định sẽ lấy để chống đỡ. Cẩm Nhi muội muội nên tích cóp tiền bạc, nếu có một ngày nào đó có thể chuộc thân cho chính mình, thì lúc đó mới tự do tự tại được..
- Muội không có được tâm tính như tỷ tỷ.
Hai người vừa mới đề cập tới tiếng lòng, viền mắt đã hồng lên đôi chút. Nguyên Cẩm Nhi lấy ngón tay gạt khóe mắt, nở nụ cười:
- Bây giờ Cẩm Nhi đã tới dạng này, cũng định là tìm lấy một nam nhân nào đó dựa dẫm, tiền bạc ở bên người kỳ thực cũng không có nhiều chỗ sử dụng. Huống hồ cũng không nhiều, muội còn có..
- Nếu có thể gặp được tài tử nào ưng ý..
- Cẩm Nhi mới là người không nơi nương tựa không tích cóp, chỉ có thể dựa vào miệng lưỡi, lời ngon tiếng ngọt mà kiếm miếng ăn. Vốn là mệnh: làm thiếp, làm tỳ, vẫn muốn là tìm một ai đó có tiền tài có địa vị để dựa vào, cũng may bây giờ có được chút danh, muốn gả đi cũng không quá khó..
Mỗi người một chí hướng riêng, dọc đường đi ra hai người tâm sự với nhau, nhưng cuối cùng vẫn phải chia tay tại cửa bên của Kim Phong lâu. Nguyên Cẩm Nhi cười vẫy tay, mãi cho đến khí bóng dáng của đối phương biến mất mới hạ tay xuống.
Cũng có chút ước ao, cũng có chút thở dài, nàng cũng không rõ tâm tình của chính mình cho lắm.
Cô gái được gọi là Vân Trúc tỷ tên là Nhiếp Vân Trúc, mấy năm trước cũng là một trong những cô gái danh giá nhất Kim Phong lâu; tài đàn, giọng hát, văn thơ, thư họa đều là nhất tuyệt, chỉ là nàng tâm tính đạm bạc, những lần Tần Hoài thi tuyển hoa khôi nàng cũng không chịu tham gia, bởi vậy danh khí thủy chung không vào hàng nổi nhất. Hai năm trước, sau khi tích góp đủ tiền bạc, nàng tự chuộc thân cho mình cùng nha hoàn Hồ Đào rồi tìm một nơi định cư. Cho tới hôm nay, thỉnh thoảng vẫn có người tới Kim Phong lâu hỏi hàng.
Các nữ nhân thanh lâu khác, dẫu có chuộc thân cũng thường giữ quan hệ cùng khách quen, vẫn cùng tài tử tham gia các hội thơ hội văn, nhưng Vân Trúc lại khác, hầu như nàng đoạn tuyệt với những con người trong dĩ vãng. Sau hai năm không xuất hiện, nàng cũng đã nhạt phai trong thế giới thanh lâu đơn bạc: chào khách đến-tạm biệt khách đi, chỉ là vẫn nhận làm người dạy đàn, coi như là kiếm một chút phí sinh hoạt.
Thực sự thì tiền kiếm được bằng việc dạy đàn không nhiều, nếu nàng không dạy, trong lâu cũng có rất nhiều người có thể đảm nhiệm được. Hai năm trước, sau khi chuộc thân nàng vẫn còn dư chút tiền bạc, nhưng tới bây giờ nghe đồn tình hình không được tốt lắm. Chủ tỳ hai người trước đó cả đời sinh hoạt trong thanh lâu, Hồ Đào tuy cũng là người hầu nhưng có nhiều chuyện liên quan đến đời sống vẫn không hiểu. Sau hai năm, tiền bạc cũng đã cạn, các nàng chỉ có thể nhận làm một số việc trong thanh lâu. Gần đây nghe nói Hồ Đào phát bệnh, cuộc sống của hai người xem chừng không ổn, cảm kích trước sự chiếu cố trước đây nên Nguyên Cẩm Nhi mới xuất ra chút tiền giúp đỡ. Lượng tiền tuy không nhiều, nhưng không ngờ đối phương vẫn không chịu nhận.
Nữ nhân mà! Trên thế giới này làm gì có được bốn chữ tự do tự tại! Thanh lâu cứ tưởng phong quang.
“ Ngũ lăng, chàng trẻ ganh đua,
Biết bao the tấm chuốc mua tiếng đàn.” (1)
Ai tính trước được, có lẽ cuối cùng kết cục vẫn chỉ là số tỳ phận thiếp, liệu có ai dám cưới một nữ nhân thanh lâu về làm chính thê mà chờ với đợi?! Vân Trúc tỷ tâm tính cứng cỏi, bằng như chính mình nếu tự chuộc thân ra ngoài, một nữ nhân yếu đuối không có chỗ dựa trong cõi đời này, sợ là kết cục cuối cũng vẫn chỉ là trở lại với thanh lâu mà thôi vậy.
Nàng nhẹ thở dài một tiếng, xoay người rời đi..
o0o
Sau khi rời khỏi dược điếm, Nhiếp Vân Trúc bỏ tiền dư vào túi áo sát trong người.
Thêm vào tiền bán cây trâm cũng có thể chi tiêu thêm một thời gian. Điều khiến nàng yên tâm nhất chính là: bệnh tình của Hồ Đào cuối cùng đã khỏi, đây là điều mừng nhất.
Hai năm rời khỏi thanh lâu vừa rồi, hai người cũng không có bao nhiêu kinh nghiệm sống độc lập. Tuy lúc còn bé Hồ Đào sống rất cơ cực, nhưng đã ở thanh lâu nhiều năm nên đọng lại chỉ là ký ức, có thể nấu cơm luộc đồ đã là quá tốt rồi. Cuộc sống tạm bợ của hai chủ tớ cũng đã được một thời gian, tuy có làm một số công việc công nhật như dạy đàn ở Kim Phong lâu, nhưng tới nay vẫn là thu không đủ chi. Cho tới bây giờ, tuy tiền bạc còn lại không nhiều, nhưng chỉ cần Hồ Đào khỏe trở lại, hai chủ tớ cùng làm việc vẫn có thể cân bằng thu chi được.
Một tay cầm túi vải nhỏ, tay kia xách gói thuốc đã được bao kỹ, nàng cúi đầu một đường đi về nhà, luôn chú ý đến chỗ số tiền trong túi nhỏ trên người. Sau khi cùng Hồ Đào thoát ra ở riêng đã hai lần bị móc túi ở chốn đông người, giờ nhớ lại mới cảm thấy tiếc. Một đường rời khỏi đại lộ Chu Tước, người đi dần dần thưa thớt, lúc này tâm tình cảnh giác mới được buông lỏng. Bốn phía vẫn là những cửa hàng tạp hóa như cũ, khi sắp chuyển mình qua phố, một bóng người phía trước đột nhiên thoảng qua khóe mắt.
Ồ..
Nàng ngẩng đầu lên nghi hoặc mà nhìn. Đạo thân ảnh kia đã khuất nơi ngõ rẽ. Mang theo tâm tình nặng trĩu rảo bước tới chỗ ngã tư, rốt cục nàng mới thấy rõ được đạo thân ảnh.
Đúng là y rồi..
Ở ven đường cách đó không xa, một nam nhân đơn bạc văn nhã đang đứng ở trước mấy cửa hàng, trên tay cầm một tấm gỗ lớn. Gã vừa nhìn mấy cửa hàng tạp hóa, vừa vung vẩy tấm gỗ, sau đó gật gật đầu rồi tiến vào một cửa hàng lớn.
Xem ra là y muốn mua than hoa.
Nhiếp Vân Trúc suy nghĩ một chút rồi tiến tới..
------------------------------------------------
(1) Nguyên văn: “Ngũ Lăng niên thiếu tranh triền đầu, Nhất khúc hồng tiêu bất tri sổ” Đây là hai câu trong bài Tỳ Bà Hành của Bạch Cư Dị. Ngũ lăng là nơi đặt lăng tẩm của vua quan và người quyền quý tới đời nhà Đường, nên Ngũ Lăng niên thiếu là chỉ các công tử nhà giàu. Có nhiều bản dịch thơ, nhưng phần nhiều là ở thể lục bát. Dạng thất ngôn không có nhiều, dưới đây là bản dịch thơ của Băng Đình tuân thủ thể thơ của nguyên tác:
Canh khuya tiễn bạn bến Tầm Dương
Hiu hắt hơi thu hoa lá vương
Khách tựa mạn thuyền chủ xuống ngựa
Nâng ly luống hận thiếu đào nương
Say nào nguôi được sầu ly biệt
Man mác trăng sông dãi ánh suông
Chợt tiếng đàn ai trên sóng vẳng
Bỗng quên trở gót ngại lên đường
Lần theo tiếng nhạc tìm ai dạo
Cung bực ngừng im tơ trúc buông
Cập mạn thuyền hoa mong ngó mặt
Mâm bầy đèn thắp chuốc quỳnh tương
Nài van mời mọc càng e ấp
Nửa mặt đàn che nửa mặt buồn
Sửa trục chỉnh giây vài tiếng dạo
Đã nghe uyên vỡ cổ gào ương
Rỉ rên tơ gọi u hoài trúc
Thân thế ngậm ngùi phả mấy trương
Dìu dặt mày chau tay nhấn phím
Não nề tâm sự hận vương vương
Nắn êm vuốt nhẹ đàn thêm khúc
Đứt ruột thương ôi nỗi đoạn trường
Giây vũ ào ào mưa chĩnh đổ
Giây văn thầm thĩ giọng người thương
Thấp cao trầm bổng tình lưu mãi
Mâm ngọc vang rền hạt ngọc buông
Oanh yến dưới hoa lừng tiếng hót
Non cao nước bỗng đổ xuôi nguồn
Nhạc ngưng nước lạnh dòng ngưng bặt
Ngưng bặt niềm tơ trúc vấn vương
Nhạc dứt cho sầu lên bát ngát
Tơ chìm ăn đứt thủa tơ đương
Nước bình bạc vỡ tràn lai láng
Thiết kỵ gươm đao rộn chiến trường
Tạm dứt tơ đàn tay búng nhẹ
Bốn giây xé lụa tiếng còn vương
Đông tây thuyền bến im sào cắm
Đáy nước thu ngời ánh nguyệt gương
Gỡ vuốt trầm ngâm đàn xếp lại
Tâm tư xin gửi khách qua đường
“Vốn xưa quê quán miền đô hội
Dưới xóm yên hoa thuộc giáo phường
Tuổi mới mười ba tay đã nhuyễn
Xế hồ cung bắc nối cung thương
So tơ tuyệt kỹ đều khâm phục
Điểm phấn hoa khôi cũng phải nhường
Công tử vương tôn vung vãi của
Chất cao chồng lụa thắm the hường
Gõ tan lược bạc hòa xênh phách
Rượu đẫm quần hồng đêm bứt cương
Năm quyến theo năm cười cợt mãi
Gió trăng xuân bắt đổi thu buông
Mẹ trăm tuổi hạc em biên thú
Sớm lại chiều qua lạt phấn hương
Xe ngựa lối xưa rêu biếc phủ
Đời chiều thân gửi khách thương buôn
Người ham lợi lộc khinh ly biệt
Mải miết buôn trà tận viễn phương
Bến vắng neo thuyền ly phụ mãi
Quanh thuyền trăng nước lạnh màn sương
Nửa khuya gặp nửa hồn xuân mộng
Lã chã châu hoen lớp phấn mòn”
Nhạc đã khiến lòng đây bịn rịn
Nghe lời tâm sự lại càng thương
“Bên trời hai đứa mình luân lạc
Hạnh ngộ can chi phải bạn đường
Năm ngoái tạ từ nơi cửa khuyết
Bệnh nằm đất trích xứ Tầm Dương
Tầm Dương quê kệch không đàn địch
Thiếu cả cung vui lẫn nhạc buồn
Kề cận Bồn giang sông bãi thấp
Lau vàng trúc võ lớp quanh tường
Tai nghe nào tiếng nào thanh lịch
Máu hạ quyên gào vượn khóc thương
Xuân thắm bờ hoa thu dãi nguyệt
Từng phen độc ẩm muốn say cuồng
Sáo thôn địch nội dù không thiếu
Khổ nỗi nghe ra gịong líu lường
May được đêm nay nàng dạo phím
Tưởng như tiên giới khúc Nghê Thường
Xin vì ta nắn buông lần nữa
Ta sẽ vì nàng soạn một chương”
Thông cảm lòng đây lòng đấy hẳn
Nhạc dần lan tỏa với trầm hương
Nhặt khoan thê thiết càng thê thiết
Khắp tiệc ai mà chẳng xót thương
Dám hỏi mắt say nào đẫm lệ
Giang Châu Tư Mã vạt đầm tuôn
Đương nhiên, trong con mắt của phần lớn người dân thành thị vẫn là cái dáng vẻ thường ngày. Mùa thu vốn là như vậy, nước sông vẫn một màu xanh ấy, thuyền hoa vẫn là như cũ, vẫn tiếng thuyền chèo khuấy nước, tiếng liễu rủ lao xao, gió cuốn lá rụng lên rồi lại thả xuống sông, theo sóng nước dập dềnh mà trôi về phương xa. Đường phố người ngựa lại qua, áo xanh, kiệu nhỏ, muôn vẻ những người buôn bán dạo. Đường to ngõ hẹp, thềm đá dài dài, cầu gỗ xíu xiu bắc qua dòng nước chầm chậm trôi. Trên bờ thềm đá, vẫn thiếu nữ đang ngồi giặt áo, vẫn cảnh chuyện phiếm nói cười, trà lầu yến tiệc, tửu quán thơm hương.
Đại đa số mọi người vẫn hối hả bận rộn vì sinh nhai, hiển nhiên đó là một phần không thể thiếu của cuộc sống. Nhưng nếu tới nhàn đình, hay ngồi trà quán, hay ở quán cóc ven đường mà vô tình nhắc tới những lời đồn thú vị gần đây, chắc chắn không thể thiếu được chuyện đêm Trung thu mấy ngày trước. Mà trong đó, được nhắc tới nhiều nhất lại chính là xuất xứ của bài Thủy Điệu ca đầu cùng chuyện lý học đại gia Khang Hiền tức giận mắng mọi người trong hội thơ Chỉ Thủy.
Một vở kịch phải có mở có kết, có nguyên nhân bắt đầu để diễn biến dẫn tới kết thúc, tình tiết và diễn biến phải khiến người xem cảm thấy phù hợp và ngóng trông. Thơ cũng vậy,nếu chỉ là vần thơ thể hiện chí ở bốn phương của một vị tài tử nào đó thì mọi người cũng nghe đã mòn, nhưng nếu trong thơ còn có giai nhân, thơ sẽ được tăng thêm mấy phần hấp dẫn, mà bài Thủy Điệu ca đầu này lại hội đủ những điều kiện như vậy. Mọi người yêu thơ, nhưng cũng thích những sự tích như thế. Mấy ngày qua, từ thanh lâu, tửu quán tới bàn trà, khi các cô nương xuất hiện, không thể không thiếu khúc “Mấy lúc có trăng thanh?” cùng những lời bình về những điểm diệu kỳ trong bài thơ.
Tin tức về tác giả của bài thơ đến nay vẫn còn trong suy đoán, chưa có nguồn tin nào đáng tin cậy được truyền bá.
Tô phủ, Ninh Nghị, Ninh Lập Hằng, người đi rể ở Tô phủ.
Mấy câu răn dạy của Khang Hiền trong hội thơ Chỉ Thủy đã khẳng định Thủy Điệu ca đầu là kiệt tác, nhưng trong lòng người dân vẫn còn nghi hoặc: vậy sao trước đây danh tiếng của y không có, sao phải đi ở rể trong một nhà thương nhân. Và quan trọng nhất là: bài ca này của y liệu có phải là mua được hay đạo văn từ đâu đó không?! Đây chính là sự tình được các nhà bàn luận quan tâm nhất.
Lời gièm pha nhiều hơn so với khen ngợi, khuynh hướng trong lòng mọi người thường là như vậy. Lời đồn văn nhân đi mua thơ đổi lấy danh tiếng không phải là không có, khi nhắc đến mọi người đều có chiều hướng suy đoán như vậy. Dù sao đi chăng nữa, thân phận của người ở rể vốn thấp kém, thậm chí có thể nói là không có cốt khí, không biết nhục nhã, từ bỏ tổ tông. Những người có chút ngạo khí đều không làm như vậy.
Nhưng mấy ngày này cũng có giả thuyết nói: Nhị tiểu thư Đàn Nhi của Tô phủ thiên tư quốc sắc, ôn nhu phóng khoáng, Ninh Nghị vừa gặp đã thương, bởi tương tư sâu nặng mà cam nguyện ở rể. Nhưng trong thời đại trọng nam này, người tin tưởng câu chuyện này đã ít lại càng ít. Trong cái xã hội chơi gái thành phong trào, phụ nữ chỉ là hàng hóa, một nữ nhân đạt được tới mức độ này ai có thể tin tưởng?! Lui lại một bước mà nói: kể cả có người tin tưởng, nhưng nếu người kia vô tài bất học thì chẳng nói làm gì, đằng này lại có thực tài mà vẫn chịu đi ở rể, vậy thật là một chuyện đáng để cho trời giận người chê, uổng cho một thân nam nhi, uổng cho công đọc sách thánh hiền, thậm chí là uổng cho kiếp làm người.
Ở thời đại này, mọi người vẫn thích dạng chuyện: nam nhân kim bảng đề danh, vinh quy về cưới nữ tử. Chuyện vì một nữ nhân mà vứt bỏ tương lai như vậy thật khiến mọi người không thể chấp nhận được.
Bởi vậy, mấy ngày gần đây, suy đoán của mọi người thường thiên về mặt trái của nó, trong đó ở rể chính là nguyên nhân. Đương nhiên bây giờ còn chưa xuất hiện kết luận. Sau khi suy đoán xong, tâm lý mọi người vẫn giữ lòng hiếu kỳ đợi tin tức mới. Còn về chất lượng bài Thủy Điệu ca đầu cùng tài hoa của tác giả, mọi người vẫn tiếp tục kinh thán, độ nóng của nó vẫn tăng hàng ngày: trong mấy ngày qua, những từ ca ngợi nó vẫn không ngừng phát triển. Trong đợt đấu thơ Trung thu lần này, danh tiếng cùng lời phẩm bình về nó vượt xa những bài còn lại, tình huống này đã nhiều năm chưa từng xuất hiện.
Nơi náo nhiệt nhất sông Tần Hoài là miếu Phu Tử - khu vực trường thi thơ, cùng với các quán thanh lâu bên bờ sông đối diện. Lúc này mới qua buổi trưa, những chỗ này vẫn chưa mở rộng cửa nhưng mọi người cũng đã thức dậy rời giường. Đi dạo ở dưới phố đã có thể thấy một vài cô nương trên lầu hoặc một mình tựa cửa, hoặc đang chuyện phiếm chơi đùa, từ trong tường viện mơ hồ truyền ra tiếng sáo trúc thoang thoảng.
Những tiếng nhạc này phát ra do những cô nương đã học nhạc lý vài năm đang luyện tập, các tiểu cô nương này được thanh lâu an bài theo sư phụ học tập một cầm khúc. Lúc này, trong nội viện của Kim Phong lâu, khóa học dạy đàn đã sắp kết thúc, mấy cô bé vẫn còn đang chăm chú biểu diễn khúc nhạc vừa được truyền thụ, vị nữ sư phụ váy vải, trâm cài trên tóc, y phục mộc mạc đang ngồi ở trước cái bàn nhỏ, nghiêng cằm nghe đàn.
Nàng ước chừng hai mươi tuổi, tuy ăn mặc mộc mạc không sánh được với những mầu sắc rực rỡ của gái thanh lâu, nhưng diện mạo của nàng cực kỳ xuất chúng: khuôn mặt trái xoan thanh nhã, đôi mi thanh tú, khí chất thanh thoát. Nàng ngồi đó lặng lẽ nghe đàn, thân ảnh làm cho người ngắm cảm giác như đang ngắm bức tranh thủy mặc, so với những bé gái học đàn ở dưới thì xuất chúng vượt hơn nhiều lắm.
Dựa theo qui trình thường ngày, đợi cho khúc nhạc được đàn xong nàng sẽ chỉ điểm thêm một lần cuối. Buổi học hôm nay cũng chỉ tới đây, nhưng ngay khi lúc nàng đang chuẩn bị thu dọn đồ, mấy bé gái ngồi dưới nhìn nhau vài lần, rồi một bé cười nói:
- Vân Trúc tỷ, Vân Trúc tỷ, tỷ có thể dạy chúng em hát bài Thủy Điệu ca đầu được không?
- Gì cơ? Thủy Điệu ca đầu..
Cô gái được gọi là Vân Trúc hơi ngẩn người rồi nhướn mắt nhìn các nàng phía dưới một lượt, không rõ vì sao các nàng lại muốn học bài ca vừa được cô bé nhắc tới.
- Mấy hôm vừa rồi khách nhân đều thích nghe bài này..
- Chính là bài trong đêm trung thu..
- Chúng em cũng rất thích.
Cô gái nghe tới đó mới hiểu:
- Trung thu? Lần trung thu này có ra được một bài thơ hay sao?
- A? Vân Trúc tỷ, tỷ còn chưa biết sao?
- Dạo này có việc nên tỷ không để ý tới trung thu..
Cô gái mỉm cười, chỉ là ẩn dưới nụ cười này có chút mệt mỏi. Nhưng e rằng mấy nữ hài tử trước mắt này chưa thể nhìn ra được.
Tiếp theo mấy cô bé ríu rít lấy ra quyển sách có chép bài Thủy Điệu ca đầu, cô gái ngồi đó mấp máy môi đọc từng câu từng chữ, nàng thực sự nhận ra chỗ hay của bài thơ này. Chỉ một chốc lát sau, thần tình của nàng trở nên chăm chú, trong lúc đó mấy nữ hài tử ở dưới bắt đầu kể lai lịch của bài thơ đêm đó.
- Đáng tiếc người kia lại tới nhà người ta ở rể.
- Đúng vậy, là một người ở rể..
- Bây giờ mọi người đều nói bài ca này là do mua mà có..
- Nhưng lời ca thực sự rất hay nha..
“Mấy lúc có trăng thanh?
Cất chén hỏi trời xanh:”
Líu líu lo lo, các cô bé ngồi ở dưới mỗi người một lời kể lại lai lịch cùng bối cảnh, rồi xướng lên lời bài hát. Tuy âm luật của các cô bé mới dừng ở mức đang học, nhưng do các đàn chị trong Kim Phong lâu ngày nào cũng xướng bài này nên hát nó không khó. Sự thực là trong lâu cũng đã có khúc phổ dành cho bài Thủy Điệu ca đầu này, các cô bé đã học các phép gảy, tự mình cũng có thể đàn, nhưng nếu được người dạy dỗ thì mới là tuyệt nhất.
“Người ở rể ư..”
Sau khi Vân Trúc xem xong, nghe mọi người giảng giải xong mới cười nói:
- Nói như vậy, Thủy Điệu ca đầu này hẳn là các em đều đã thuộc?
- Chúng em cũng đã gảy theo, nhưng có những chỗ đàn không hay..
- Ừm, khúc nhạc học xong mới gảy được, Thủy Điệu ca đầu này có một số điểm đặc biệt, khi hát nó lên cũng có thể biến hóa đơn giản mẫy chỗ, ta sẽ dẫn các em biểu diễn một lần, rồi mới giảng giải..
Nghe vậy, các cô bé lại trở về ngồi trước đàn, Vân Trúc nhìn quanh một vòng, ngón tay án lên dây dao cầm, khuôn trăng nở nụ cười nhẹ nhàng u nhã như sương như khói, rồi đầu ngón tay khẽ gảy một cái.
- Mấy lúc có trăng thanh?
Tiếng đàn khắp nơi vang lên trong phòng, đồng diễn nhiều người là việc mà phần lớn mọi người chưa quen thuộc, đáng lẽ phải hỗn loạn, nhưng nhờ có tiếng đàn ưu mỹ ổn định nhất dẫn dắt mà dàn nhạc đã thành giai điệu, tuy to nhỏ khác nhau nhưng ý cảnh mỗi tiếng đàn vẫn hoàn toàn đồng hóa với các tiếng nhạc còn lại. Tiếp theo, chất giọng ngọt ngào dẫn xướng mọi người cũng vang lên, nếu lúc này có người tinh nghề tới chơi, hẳn sẽ nhận thấy đạo nhạc cũng chất giọng này xuất sắc hơn so với tuyệt đại đa số các cô gái trong Kim Phong lâu nhiều lắm, thậm chí so với người đứng đầu Kim Phong lâu bây giờ là Nguyên Cẩm Nhi cũng không thua kém chút nào.
Chất giọng của Nguyên Cẩm Nhi đi theo hướng nhẹ nhàng hoạt bát linh hoạt, còn chất giọng này lại như êm đềm như dòng nước chảy xuôi khiến tâm hồn người nghe thanh thản lắng đọng. Sau khi tiếng đàn vang lên, một vài cô nương ở xung quanh cũng hướng về, từ xa xa mà nghe nhạc. Đến lúc khúc ca kết thúc mới có ai đó thốt lên:
- Là Vân Trúc tỷ..
- Giọng ca của Vân Trúc tỷ vẫn hay như ngày nào..
Hoặc bội phục hoặc đố kỵ. Không bao lâu, buổi học kết thúc, các cô bé vẫn tự mình luyện tập. Cô gái áo quần mộc mạc cầm túi nhỏ bước ra khỏi phòng, xuyên qua hành lang, chào hỏi qua loa cùng mấy người quen cũ rồi tới phòng ma ma nhận phí giảng bài. Trên đường rời đi, nàng gặp Nguyên Cẩm Nhi ở hành lang ngoài.
- Vân Trúc tỷ.
- Cẩm Nhi muội muội.
- Mới vừa rồi muội ở trên lầu nghe được Vân Trúc tỷ hát. Quả thật là bài Thủy Điệu ca đầu này phải do Vân Trúc tỷ hát mới hay, Cẩm Nhi vẫn cảm thấy mình không đồng điệu, hát lên nghe cũng chưa đạt.
Nguyên Cẩm Nhi năm nay mười bảy tuổi, tính tình lanh lẹ hoạt bát, hai bên hàn huyên vài câu rồi nàng mới thu lại nụ cười sán lạn, nhẹ giọng hỏi:
- Vân Trúc tỷ, Hồ Đào muội muội thế nào rồi?
- Mấy ngày nay đã khỏe hơn rồi, chắc mất thêm mấy ngày nữa bệnh tình mới khỏi hẳn.
- Vậy cũng tốt..
Nguyên Cẩm Nhi gật gật đầu, nhìn quanh thấy không có người, nàng mới lấy từ trên người ra một gói nhỏ:
- Vân Trúc tỷ, em biết tính tình của tỷ, nhưng Hồ Đào muội muội không ngờ phát bệnh, hẳn là cần gấp. Ở đây có chút tiền mong được tỷ tỷ thu nhận, lúc trước tỷ tỷ chiếu cố cho Cẩm Nhi, trong lòng Cẩm Nhi vẫn nhớ..
Nàng muốn đưa túi tiền nhỏ đặt vào tay đối phương, nhưng Vân Trúc từ chối. Tuy rằng rất cảm động, nhưng cuối cùng nàng vẫn không nhận lấy.
- Bệnh tình của Hồ Đào đúng là đã tốt lên rồi, nếu không tỷ tỷ nhất định sẽ lấy để chống đỡ. Cẩm Nhi muội muội nên tích cóp tiền bạc, nếu có một ngày nào đó có thể chuộc thân cho chính mình, thì lúc đó mới tự do tự tại được..
- Muội không có được tâm tính như tỷ tỷ.
Hai người vừa mới đề cập tới tiếng lòng, viền mắt đã hồng lên đôi chút. Nguyên Cẩm Nhi lấy ngón tay gạt khóe mắt, nở nụ cười:
- Bây giờ Cẩm Nhi đã tới dạng này, cũng định là tìm lấy một nam nhân nào đó dựa dẫm, tiền bạc ở bên người kỳ thực cũng không có nhiều chỗ sử dụng. Huống hồ cũng không nhiều, muội còn có..
- Nếu có thể gặp được tài tử nào ưng ý..
- Cẩm Nhi mới là người không nơi nương tựa không tích cóp, chỉ có thể dựa vào miệng lưỡi, lời ngon tiếng ngọt mà kiếm miếng ăn. Vốn là mệnh: làm thiếp, làm tỳ, vẫn muốn là tìm một ai đó có tiền tài có địa vị để dựa vào, cũng may bây giờ có được chút danh, muốn gả đi cũng không quá khó..
Mỗi người một chí hướng riêng, dọc đường đi ra hai người tâm sự với nhau, nhưng cuối cùng vẫn phải chia tay tại cửa bên của Kim Phong lâu. Nguyên Cẩm Nhi cười vẫy tay, mãi cho đến khí bóng dáng của đối phương biến mất mới hạ tay xuống.
Cũng có chút ước ao, cũng có chút thở dài, nàng cũng không rõ tâm tình của chính mình cho lắm.
Cô gái được gọi là Vân Trúc tỷ tên là Nhiếp Vân Trúc, mấy năm trước cũng là một trong những cô gái danh giá nhất Kim Phong lâu; tài đàn, giọng hát, văn thơ, thư họa đều là nhất tuyệt, chỉ là nàng tâm tính đạm bạc, những lần Tần Hoài thi tuyển hoa khôi nàng cũng không chịu tham gia, bởi vậy danh khí thủy chung không vào hàng nổi nhất. Hai năm trước, sau khi tích góp đủ tiền bạc, nàng tự chuộc thân cho mình cùng nha hoàn Hồ Đào rồi tìm một nơi định cư. Cho tới hôm nay, thỉnh thoảng vẫn có người tới Kim Phong lâu hỏi hàng.
Các nữ nhân thanh lâu khác, dẫu có chuộc thân cũng thường giữ quan hệ cùng khách quen, vẫn cùng tài tử tham gia các hội thơ hội văn, nhưng Vân Trúc lại khác, hầu như nàng đoạn tuyệt với những con người trong dĩ vãng. Sau hai năm không xuất hiện, nàng cũng đã nhạt phai trong thế giới thanh lâu đơn bạc: chào khách đến-tạm biệt khách đi, chỉ là vẫn nhận làm người dạy đàn, coi như là kiếm một chút phí sinh hoạt.
Thực sự thì tiền kiếm được bằng việc dạy đàn không nhiều, nếu nàng không dạy, trong lâu cũng có rất nhiều người có thể đảm nhiệm được. Hai năm trước, sau khi chuộc thân nàng vẫn còn dư chút tiền bạc, nhưng tới bây giờ nghe đồn tình hình không được tốt lắm. Chủ tỳ hai người trước đó cả đời sinh hoạt trong thanh lâu, Hồ Đào tuy cũng là người hầu nhưng có nhiều chuyện liên quan đến đời sống vẫn không hiểu. Sau hai năm, tiền bạc cũng đã cạn, các nàng chỉ có thể nhận làm một số việc trong thanh lâu. Gần đây nghe nói Hồ Đào phát bệnh, cuộc sống của hai người xem chừng không ổn, cảm kích trước sự chiếu cố trước đây nên Nguyên Cẩm Nhi mới xuất ra chút tiền giúp đỡ. Lượng tiền tuy không nhiều, nhưng không ngờ đối phương vẫn không chịu nhận.
Nữ nhân mà! Trên thế giới này làm gì có được bốn chữ tự do tự tại! Thanh lâu cứ tưởng phong quang.
“ Ngũ lăng, chàng trẻ ganh đua,
Biết bao the tấm chuốc mua tiếng đàn.” (1)
Ai tính trước được, có lẽ cuối cùng kết cục vẫn chỉ là số tỳ phận thiếp, liệu có ai dám cưới một nữ nhân thanh lâu về làm chính thê mà chờ với đợi?! Vân Trúc tỷ tâm tính cứng cỏi, bằng như chính mình nếu tự chuộc thân ra ngoài, một nữ nhân yếu đuối không có chỗ dựa trong cõi đời này, sợ là kết cục cuối cũng vẫn chỉ là trở lại với thanh lâu mà thôi vậy.
Nàng nhẹ thở dài một tiếng, xoay người rời đi..
o0o
Sau khi rời khỏi dược điếm, Nhiếp Vân Trúc bỏ tiền dư vào túi áo sát trong người.
Thêm vào tiền bán cây trâm cũng có thể chi tiêu thêm một thời gian. Điều khiến nàng yên tâm nhất chính là: bệnh tình của Hồ Đào cuối cùng đã khỏi, đây là điều mừng nhất.
Hai năm rời khỏi thanh lâu vừa rồi, hai người cũng không có bao nhiêu kinh nghiệm sống độc lập. Tuy lúc còn bé Hồ Đào sống rất cơ cực, nhưng đã ở thanh lâu nhiều năm nên đọng lại chỉ là ký ức, có thể nấu cơm luộc đồ đã là quá tốt rồi. Cuộc sống tạm bợ của hai chủ tớ cũng đã được một thời gian, tuy có làm một số công việc công nhật như dạy đàn ở Kim Phong lâu, nhưng tới nay vẫn là thu không đủ chi. Cho tới bây giờ, tuy tiền bạc còn lại không nhiều, nhưng chỉ cần Hồ Đào khỏe trở lại, hai chủ tớ cùng làm việc vẫn có thể cân bằng thu chi được.
Một tay cầm túi vải nhỏ, tay kia xách gói thuốc đã được bao kỹ, nàng cúi đầu một đường đi về nhà, luôn chú ý đến chỗ số tiền trong túi nhỏ trên người. Sau khi cùng Hồ Đào thoát ra ở riêng đã hai lần bị móc túi ở chốn đông người, giờ nhớ lại mới cảm thấy tiếc. Một đường rời khỏi đại lộ Chu Tước, người đi dần dần thưa thớt, lúc này tâm tình cảnh giác mới được buông lỏng. Bốn phía vẫn là những cửa hàng tạp hóa như cũ, khi sắp chuyển mình qua phố, một bóng người phía trước đột nhiên thoảng qua khóe mắt.
Ồ..
Nàng ngẩng đầu lên nghi hoặc mà nhìn. Đạo thân ảnh kia đã khuất nơi ngõ rẽ. Mang theo tâm tình nặng trĩu rảo bước tới chỗ ngã tư, rốt cục nàng mới thấy rõ được đạo thân ảnh.
Đúng là y rồi..
Ở ven đường cách đó không xa, một nam nhân đơn bạc văn nhã đang đứng ở trước mấy cửa hàng, trên tay cầm một tấm gỗ lớn. Gã vừa nhìn mấy cửa hàng tạp hóa, vừa vung vẩy tấm gỗ, sau đó gật gật đầu rồi tiến vào một cửa hàng lớn.
Xem ra là y muốn mua than hoa.
Nhiếp Vân Trúc suy nghĩ một chút rồi tiến tới..
------------------------------------------------
(1) Nguyên văn: “Ngũ Lăng niên thiếu tranh triền đầu, Nhất khúc hồng tiêu bất tri sổ” Đây là hai câu trong bài Tỳ Bà Hành của Bạch Cư Dị. Ngũ lăng là nơi đặt lăng tẩm của vua quan và người quyền quý tới đời nhà Đường, nên Ngũ Lăng niên thiếu là chỉ các công tử nhà giàu. Có nhiều bản dịch thơ, nhưng phần nhiều là ở thể lục bát. Dạng thất ngôn không có nhiều, dưới đây là bản dịch thơ của Băng Đình tuân thủ thể thơ của nguyên tác:
Canh khuya tiễn bạn bến Tầm Dương
Hiu hắt hơi thu hoa lá vương
Khách tựa mạn thuyền chủ xuống ngựa
Nâng ly luống hận thiếu đào nương
Say nào nguôi được sầu ly biệt
Man mác trăng sông dãi ánh suông
Chợt tiếng đàn ai trên sóng vẳng
Bỗng quên trở gót ngại lên đường
Lần theo tiếng nhạc tìm ai dạo
Cung bực ngừng im tơ trúc buông
Cập mạn thuyền hoa mong ngó mặt
Mâm bầy đèn thắp chuốc quỳnh tương
Nài van mời mọc càng e ấp
Nửa mặt đàn che nửa mặt buồn
Sửa trục chỉnh giây vài tiếng dạo
Đã nghe uyên vỡ cổ gào ương
Rỉ rên tơ gọi u hoài trúc
Thân thế ngậm ngùi phả mấy trương
Dìu dặt mày chau tay nhấn phím
Não nề tâm sự hận vương vương
Nắn êm vuốt nhẹ đàn thêm khúc
Đứt ruột thương ôi nỗi đoạn trường
Giây vũ ào ào mưa chĩnh đổ
Giây văn thầm thĩ giọng người thương
Thấp cao trầm bổng tình lưu mãi
Mâm ngọc vang rền hạt ngọc buông
Oanh yến dưới hoa lừng tiếng hót
Non cao nước bỗng đổ xuôi nguồn
Nhạc ngưng nước lạnh dòng ngưng bặt
Ngưng bặt niềm tơ trúc vấn vương
Nhạc dứt cho sầu lên bát ngát
Tơ chìm ăn đứt thủa tơ đương
Nước bình bạc vỡ tràn lai láng
Thiết kỵ gươm đao rộn chiến trường
Tạm dứt tơ đàn tay búng nhẹ
Bốn giây xé lụa tiếng còn vương
Đông tây thuyền bến im sào cắm
Đáy nước thu ngời ánh nguyệt gương
Gỡ vuốt trầm ngâm đàn xếp lại
Tâm tư xin gửi khách qua đường
“Vốn xưa quê quán miền đô hội
Dưới xóm yên hoa thuộc giáo phường
Tuổi mới mười ba tay đã nhuyễn
Xế hồ cung bắc nối cung thương
So tơ tuyệt kỹ đều khâm phục
Điểm phấn hoa khôi cũng phải nhường
Công tử vương tôn vung vãi của
Chất cao chồng lụa thắm the hường
Gõ tan lược bạc hòa xênh phách
Rượu đẫm quần hồng đêm bứt cương
Năm quyến theo năm cười cợt mãi
Gió trăng xuân bắt đổi thu buông
Mẹ trăm tuổi hạc em biên thú
Sớm lại chiều qua lạt phấn hương
Xe ngựa lối xưa rêu biếc phủ
Đời chiều thân gửi khách thương buôn
Người ham lợi lộc khinh ly biệt
Mải miết buôn trà tận viễn phương
Bến vắng neo thuyền ly phụ mãi
Quanh thuyền trăng nước lạnh màn sương
Nửa khuya gặp nửa hồn xuân mộng
Lã chã châu hoen lớp phấn mòn”
Nhạc đã khiến lòng đây bịn rịn
Nghe lời tâm sự lại càng thương
“Bên trời hai đứa mình luân lạc
Hạnh ngộ can chi phải bạn đường
Năm ngoái tạ từ nơi cửa khuyết
Bệnh nằm đất trích xứ Tầm Dương
Tầm Dương quê kệch không đàn địch
Thiếu cả cung vui lẫn nhạc buồn
Kề cận Bồn giang sông bãi thấp
Lau vàng trúc võ lớp quanh tường
Tai nghe nào tiếng nào thanh lịch
Máu hạ quyên gào vượn khóc thương
Xuân thắm bờ hoa thu dãi nguyệt
Từng phen độc ẩm muốn say cuồng
Sáo thôn địch nội dù không thiếu
Khổ nỗi nghe ra gịong líu lường
May được đêm nay nàng dạo phím
Tưởng như tiên giới khúc Nghê Thường
Xin vì ta nắn buông lần nữa
Ta sẽ vì nàng soạn một chương”
Thông cảm lòng đây lòng đấy hẳn
Nhạc dần lan tỏa với trầm hương
Nhặt khoan thê thiết càng thê thiết
Khắp tiệc ai mà chẳng xót thương
Dám hỏi mắt say nào đẫm lệ
Giang Châu Tư Mã vạt đầm tuôn